بزرگ ترين سد جهان

مقدمه:

نگاهی به شرایط چین و مقایسه آن با ایران:

جمعيت: 2/1 ميليارد نفر- 32 ايالت خودمختار-6/9 ميليون کيلومتر مربع مساحت-25 هزار مهندس ارشد و کارشناس در زمينه برنامه‌ريزي آب براي سدها و نيروگاه‌هاي آبي-270 هزار نفر در 16 دفتر و محل ساخت اين نيروگاه‌ها مشغول به کار- حجم بارش سالانه در حدود 6000 ميليارد مترمکعب(حدود 15 برابر ايران است)- در سال 1950 فقط 8 سد کوچک (با ارتفاع کمتر از 15 متر) و 5 سد بزرگ مرتفع‌تر از 15 متر) وجود داشت. طي يک دوره 50 ساله و در شرايط محاصره فني از سوي کشورهاي صاحب تجربه، بيش از 90000 سد از انواع مختلف ساخته شده که 23000 مورد آن جزو سدهاي بزرگ با ارتفاع بيشتر از 15 متر (بيش از 50 درصد سدهاي بزرگ جهان) است و 380 سد آن با حجم مخزن بيش از 100 ميليون مترمکعب جزو سدهاي خيلي بزرگ محسوب مي‌شوند.

مشخصات رودخانه:

طول رودخانه يانگ تسه (Yangtze river) 6300 کيلومتر طول (حدود 3 برابر فاصله اروميه تا زاهدان)- حجم آورد سالانه 950 ميليارد مترمکعب (حدود 7 برابر کل آورد همه رودخانه‌هاي ايران که 135 ميليارد مترمکعب در سال است)- يکي از بزرگترين رودخانه‌هاي جهان که به لحاظ سيل‌هاي مخرب در رتبه اول جهان قرار مي‌گيرد. براي مثال سيل سال 1998 اين رودخانه به کشته شدن بيش از 3000 نفر، آواره شدن 8/13 ميليون نفر، تخريب ميليون‌ها مسکن و از بين رفتن 8/4 ميليون هکتار از زمين‌هاي کشاورزي منجر شد.

مشخصات مخزن:

حجم ذخيره سازي اين سد 3/39 ميليارد مترمکعب (حدود 200 برابر مخزن سد کرج و بيشتر از حجم ذخيره آب تمام سدهاي موجود در ايران) مي‌باشد که بزرگترين مخزن در بين سدهاي جهان  خواهد بود.

هزینه ساخت:

احداث اين سد با هزينه 22 ميليارد دلار (حدود 25 برابر هزينه احداث سد کرخه بزرگترين سد ايران و معادل درآمد يک سال فروش نفت ايران) صورت گرفته که از اين بين فقط حدود 5 ميليارد دلار براي جابه‌جايي محل زندگي و تمليک اراضي بيش از يک ميليون نفر از ساکنين اطراف سد که محل سکونت آنها در درياچه سد فرو مي‌رود، هزينه شده است.

تولید نیرو:

در زمينه توليد برق، رکورد شکني اين سد قابل توجه است. نيروگاه‌هاي اين سد داراي ظرفيت 18200 مگاوات هستند (ظرفيت کلي توليد برق انواع نيروگاه‌هاي ساخته شده فعلي در ايران 30000 مگاوات، برق توليدي کل سدها 4000 مگاوات و بيشترين ظرفيت يک نيروگاه برق آبي در کشور 2000 مگاوات است.) اين نيروگاه با توليد متوسط سالانه حدود 85 ميليارد کيلووات ساعت، نياز بخش زيادي از مرکز و شرق چين به انرژي الکتريکي را تأمين خواهد کرد و به اين طريق از آلودگي ناشي از سوختن حدود 45 ميليون تن زغال سنگ جلوگيري به عمل خواهد آورد. در ضمن امکان افزايش ظرفيت اين نيروگاه تا 22400 مگاوات براي طرح‌هاي توسعه در آينده پيش‌بيني شده است.

مشخصات دریاچه سد:

با آبگيري کامل اين سد، درياچه‌اي به طول 660 کيلومتر (بيش از 15 برابر فاصله تهران – کرج) و عرض حداقل يک کيلومتر در انتهاي درياچه ايجاد مي‌شود که باعث توسعه خط حمل و نقل آبي و کشتيراني و افزايش ظرفيت حمل بار در رودخانه يانگ‌تسه از 10 ميليون تن به 50 ميليون تن خواهد شد. براي توجيه‌پذيري احداث اين سد به رونق پرورش ماهي و همچنين زمينه‌هاي جهانگردي نيز توجه ويژه‌اي مبذول شده است، به نحوي که طي سال‌هاي اخير ديدن محل احداث سد سه‌دره به يکي از برنامه‌هاي ثابت تورهاي مسافرتي کشور چين تبديل شده و جالب اينکه در شرايطي که هنوز احداث سد به انتها نرسيده است، از هر جهانگرد براي تهيه بليط ورودي 70 يوان معادل 7 هزار تومان دريافت مي‌شود.

مشخصات سد:

 

1)کنترل سیلاب های رود یانگ تسه:

احداث سد در زمان حاضر از سیلابها با دوره بازگشت 10 ساله جلوگیری کرده و توانایی کنترل سیلابهای 100 ساله و حتی در موارد خاص سیلابها با دوره بازگشت 1000 ساله که به ندرت رخ میدهد را نیز کنترل میکند.

این پروژه از 1.5 میلیون هکتار اراضی قابل کشت و شهرنشین که در بر گیرنده 15 میلیون انسان میباشد را از خطر سیل حفاظت میکند.

2)تولید انرژی پاک:

در مقایسه با نیروگاه های ذغال سنگ سوز با توان تولیدی سد، این پروژه از ورود100 میلون تن CO2 ، 2 میلیون تن SO2 ، 0.37 میلیون تن نیتروژن اکسید جلوگیری به عمل آورده و همچنین از باران های اسیدی و گازهای گلخانه ای در شرق و مرکز چین جلوگیری میکند.

3)دیگر منافع احداث سد:

مخزن سد پس از آبگیری موجب بهبود آب و هوای منطقه، مناسب برای کشت و کار، و همچنین باعث جلوگیری از پیش روی آب شور از دریای چین به دهانه ی رود میگردد.